අකීධාඉගෙනීමේමූලිකඅරමුණසහඑයින්ලැඛෙනප්‍රතිඵලඃ
මෙයඉස්ලාම්ධර්මයේමූලිකප්‍රතිපත්තියඅකීධාඉතාවැදගත්මඅංශයකි
1- අපගේවිශ්වාසයමැනවින්බලවත්වීම
2- නිසිපරිදිඇදහීම
3- ෂිර්ක්සමකිරීමෙන්වලින්මිදීසිටීමසදහානිසිමගපෙන්වීමක්
4- මතුදිවියෙහිආරක්‍ෂාවීම
5- මෙලොවදිවියසදහානිසිමගපෙන්වීමක්ලැබීමසහක්‍ෂමාවීමවේ
දෙවියන් නමදිහු කෘත ගුණ දක්වමු
අල්කුර්ආන්මෙසේසදහන්වේ
යමෙක්අල්ලාහ්ගැනවිශ්වාසකරසමානයන්තැබීමමගින්එමවිශ්වාසයපලුදුකරනොගන්නේනම්ඔවුනටඇත්තවශයෙන්මආරක්‍ෂාවලැබේතවදඔවුහුමයැයහමගලද්දෝසූරාඅන්ආම්82ආයාවෙහිසදහන්වේ
ජිබ්රීල්අලයිහිස්සලාම්තුමාගේහදීසය
උම්ර්ඉබ්නුල්කත්කාබ්රලි- තුමාසම්බ්නධයෙන්එතුමාමෙසේසදහන්කරයි
එක්සමයෙක්අපිනබිසල්- තුමාණෝසමගවාඞ්වීසිටිඅවස්ථාවේඉතාපවිත්‍රසුදුවතින්සැරසීතදකලහිසකෙසින්යුත්මිනිසෙක්ක්ෂනිකවඅපලගටපැමිණියේයඔහුගේගමනෙහිකිසිමහෝඔවාවක්නොදක්නාලදීඅපගේකිසිවෙකුටඔහුටවනොදන්නේයතමාගේදෙදණිසනබිසල්තුමාණන්ගේදෙදණිස්සසමගගෑවෙන්තරමටවාඩ්වීතමාගේඋකුලමතතබාගත්තේයපසුව1-මුහම්මද්තුමණිඉස්ලාමයගැනමටදැනුම්දෙත්වාකියාප්‍රකාශකලේයඑයටනබිසල්තුමානමස්කාරයටසුදුස්සාඅල්ලාහ්හැරවෙනකිසිවෙක්නොමැතැයිකියාදමුහම්මද්සල්තුමාණෝඅල්ලාහ්ගේදුතයාකියාදඔබසාක්‍ෂිදරාසලාතයස්ථාවරකරසකාත්යනදුගීබද්ධඔබදීරාමසාන්මසයේඋපවාසයෙහියෙදීගමනේයාමටහැකිශක්තිය
ලැබුණේනම්අල්ලාහ්ගේනිවසහජ්
ඉටුරීමත්වේකියාප්‍රකාශකළසේක
එයටපැමිණිතැනත්තාඔබඇත්තප්‍රකාශකළායැයිකීයඑසේඔහුප්‍රශ්නඇසීමෙනුත්එයසත්‍යකිරීමක්දුටුඅපිපුදුමවූවෙමුපසුව2- විශ්වාසයගැනඊමාන්මාහටප්‍රකාශකරත්වාකියාපැවසීයඑයටනබිසල්තුමාඅල්ලාහ්කෙරෙහිදඔහුගේමලායිකාවරුකෙරෙහිදඔහුගේආගම්කෙරෙහිදඔහුගේදුතයන්කෙරෙහිදඅවසානදිනයකෙරෙහිදපින්පව්නිර්ණයගැනදඔබවිශ්වාසකිරිමයිකියාප්‍රකාශකළහපසුව3- ඉහ්සාන්පූර්ණභාවයගැනදමටප්‍රකාශකරත්වාකියාඉල්ලීයඑයටනබිසල්තුමාණෝඅසන්නාටවඔා අසනුලබන්තැනත්තාදැනගත්තැනත්තානොවේයිකියාප්‍රකාශකළේයපසුව4- අවසානදිනයෙහිපෙරනිමිතිකුමක්දැයිකියාමටප්‍රකාශකරත්වාකියාසිටියහඑයටනබිසල්තුමාණෝ
වහල්ස්ති්‍රයක්තමාගේස්වාමියාවබිහිකරයිතවදපාවහන්නොමැතිවඇදීමටඇදුම්නොමැතිවඅඔනිරුවතින්දුප්පත්ලෙසඑලුවන්ඇතිකළවුන්උසස්ගොඔනැගිලිගොඩ්නැගීමටතරගයෙදෙන්නන්මෙන්ඔබදකීකියාප්‍රකාශකළේයඋමර්රලිතුමාප්‍රකාශකළේපසුවඔහුනැගිටගියේයඅපිඑසේවාඩ්වූවෙමුස්වලප
වේලාවක්නිහඩ්වීමෙන්පසුනබිසල්තුමාඋමර්තුමණිප්‍රශ්ණකළතැනත්තාකවරෙක්දැයිකියාඔබදනීදැයිඇසීයඅල්ලාහ්දඔහුගේදුතයාදඑයහොදින්දනියිකියාඅපිකියාසිටියෙමුඑයටනබිසල්මෙහිපැමිණියේජිබ්රීල්අලයිහිතුමායඔබගේආගමිකවිෂයන්ගැනඔබටඉගැන්වීමසදහාඔබවෙතටපැමිණිතැනත්තායකියාප්‍රකෘශකළසේක
මෙමහදීසයෙන්අපිටඋගතහැකිදේ
1-අල්ඉස්ලාම්මූලිකවගකීම්පහ
2-අල්ඊමාන්ඊමානයේමූලිකකරුණුහය
3-අල්ඉහ්සාන්පරිපූර්ණබාවය
4-අස්සාත්අවසානදිනයෙහිසමහරපෙරනිමිති
5-මලායිකාවරුන්සුරදුතයින්සාමාන්‍යමිනිස්වෙස්ගැනීම
විශ්වාසවන්තයෙනිරසූල්වරයාගේකැඳවීමනුඹලාඑකිනෙකාඅතරෙහිසාමාන්‍යකැඳවීමක්ලෙසනොසලකනුවෙනත්කෙනෙකුටමුවාවීරහසින්පැනයනඅයනියතවශයෙන්මඅල්ලාහ්දන්නේමයඔහුරසූල්වරයාගේඅණයනොසලකනඅයඔවුනටකිසියම්පිරිසුමක්සිදුවීමෙන්හෝඔවුනටවේදනීයදඩ්වමක්අත්වීමෙන්හෝප්‍රවේශම්වියයුතුය24 – 63
ඊමාන්විශ්වාසයේකරුණු – أركان الإيمان
1- ආමන්තුබිල්ලාහිඅල්ලාහ්ගේඑකීයභාවයකෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
2- වමලායිකතිහිඔහුගේමලායිකාවරු -සුරදුතයින්කෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
3- වකුතුබිහිඔහුගේපුස්ථක -වේදග්‍රන්ථකෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
4- වරසුලිහිඔහුගේරසූල්වරුකෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
5- වල්යව්මිල්ආහිර්අවසානšනයනෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
6- වල්ඛද්රි ෙහෙරිහිවෂර්රිමිනල්ලාහ්පෙරමිණුමකෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
විශ්වාස
පීළිගැනීමප්‍රකාශකිරීමඅවනතවීම
-දෙවියන්ගේපැවත්මහාසාධකයන්විශ්වාසකිරීම
-ඔහුගේපැවත්මකෙරෙහිවිශ්වාසකිරීමඑකීයභාවයතහවුරුකිරීම
-ඔබඅල්ලාහ්ගේපැවත්මවිශ්වාසකරන්නේකෙසේද
-ඔහුගේපැවත්මකෙරෙහිවිශ්වාසකිරීම
අල්පිත්රා ස්වභාවයෙන්
නබිමුහම්මද්- මෙයසිහිපත්කරනුනුෙඹිරබ්පරමාධ්පති- ආදම්ගේදරුවන්ගේකොදුනාරටියෙන්ඔවුන්ගේපරපුරපිටකරමින්ඔවුන්තමන්කෙරෙහිමසාක්‍ෂිදැරීමටසලස්වමින්මානුඹලාගේරබ්පරමාධිපති-නොවේදැයිවිමසුවේයඑවිටඔවුහු -එසේයඔබමයඅපගේපරමාධිපතිවන්නේයැයි- අපිසාක්‍ෂිදරමුයිපැවසූහඅපමේපිළිබදවනොදැනසිටිමුයිකියාමත්මළවුන්කෙරෙන්නැගිටුවන-දිනයේනුඹලානොකියනුපිණිසඅපිමෙසේකළෙමු(අල්අරාෆ් -172 )
විචාරබුද්ධියේසංස්කාරකයන්මෙහෙයවීමෙන්
සියලුසත්‍යතාවයන්ඔහුගේපැවත්මඇරයුම්කරයිතවදනබිඉබ්‍රාහීම්අලෙයිහිසස්සලාම්- අල්ලාහ්ගෙන්අයැදසිටියාසළකුණූහෙලීකරනලෙසප්‍රතිඹිබුකරනලෙස – ඉරඅපගෙන්මිලියන්93දුරින්පිහිටයිඑයනියමිතකාලසීමාවකටඅනුවඅල්කුර්ආන්පවසාඇත
අපිදකින්නාවූඅහසමනාආකාරයටක්‍රියාත්මකවේඅහසේතිඛෙන්නාවූග්‍රහයන්සූර්යයාත්චන්දයාත්තාරකාවන්රාත්‍රියදහවල- එකිනෙකාඅතරගැටුමක්හෝතරගයක්පවතින්නේනැත
නබිවරු-හාපුස්ථකමගින්
අපගේගැත්තාමුහම්මද්නම්ධර්මදුතයාණන්ට – අපපහළකළදෑඅල්කුර්ආනයසම්බන්ධයෙන්එයඅල්ලාහ්විසින්පහළකළබව- නුඹලාසැකයේසිටිනම්එවැනිසූරතයක්ඉදිරිපත්කරනුතවදඑයසාක්ෂාත්කරනුවසු- අල්ලාහ්හැරනුඹලාගේආධාරකරුවන්කඳවාගනුනුඹලාසත්‍යවාදීහුනම්
එහෙත්නුඹලාඑසේනොකරන්නහුනම්නුඹලාටකිසිකලෙකත්එසේකිරීමටදනුපුළුවනඑබැවින්ප්‍රතික්ෂේපකරන්නන්සඳහාපිළියෙළකරනලද්දාවූත්ඉන්ධනවශයෙන්මිනිසුන්දගල්දදවාලන්නවූගින්නටනිරයට- බියවනු(2: 23 – 24 )
රාතීකාලයදමොවුන්ටඑක්නිදර්ශනයක්වේඑහිසිටඅපිදහවල්කාලයපිටකරන්නෙමුනැතහොත්මොවුන්අදුරෙහිගිලීයන්නේයතමසීමාවතුළනොවරැදිගමන්කරනසූර්යයාදඑක්නිදර්ශණයකිමෙමසියල්ලයහතින්දැනසිටින්නාදශ්‍රේෂ්ඨවරයාදවනඅල්ලාහ්ගේනියමයපරිදිවන්නේය
වියලිනැමුණුපැරණිඉදිකෝටුහාසමානසදසේවනතුරුඅපිචන්දයාටදවිවිධතත්වයඇතිකරතිඛෙන්නෙමුසූර්යයාටචන්දයාටලංවන්නටබැරියරාත්‍රියටදහවලපසුකලනෙැහැකියමේආකාරයටග්‍රහයන්හාතාරකාවන්එකිනෙකාතමතක්ෂයවටාපිහිනායන්නේයඅල්කුර්ආන්සූරායාසීන්37 – 40