ඉස්ලාමෙය් පංච මහා වගකීමි වලින් පස්වැන්න හජ් වන්දනාව ඉටුකිරීමයි.හජ් යන අරාබි පදෙය් අරැත“ෙසායා යෑම”,“ෙපරට යෑම” යන්නයි.ඒනමි මුල්ම සිද්ධස්ථානය වන කඃබාව ෙසායා යාමයි.අාර්ථිකව හා ශාරීරිකව හැකියාව අැති අය හජ් ෙමෙහය සඳහා යාම අනිවාර්්‍ය ෙවි.ෙමි පිළිබඳව අල් කුර්අානය ෙමෙස් පවසයි.හැකියාව තිෙබන අය ඒහි ෙගාස් අල්ලාහ් ෙවනුෙවන් හජ් වතාවන් ඉටු කිරීම අනිවාර්ය ෙවි.යමි ෙකෙනක් ඊට පිටුපායි නමි අල්ලාහ්ට කිසිවක් අඩු ෙනාෙවි.මන්ද ියත වශෙයන්ම අල්ලාහ් අවශ්‍යතාවන් ෙනාමැත්තකි.
ෙලාෙවි ෙනාෙයක් ෙපෙදස් වල සිටි ෙනාෙයක් භාෂාවන් හසුරැවන මිලියන ගණනක බැතිමත්හු මක්කාෙවි කඃබා ෙද්වස්ථානෙය් දී ඒකම දිනක ඒකම ෙවිලාවක චාමි අැඳුෙමන් සැරසී ඒකම දිශාවකට හැරී ජාත්,කුල,වර්ණ,උස් පහත් අාදී ෙභ්දවලින් ෙතාරව අල්ලාහ් ෙදවියන් ෙවනුෙවන් වාර්ෂිකව සිදු කරන ෙමි මහා නමස්කාරය ෙමෙලාව අති විශාලම ෙද්ව ෙමෙහයයි.
හජ් වන්දනය මුස්ලිමි ජනතාවෙග් සෙහාදරත්ව සමිබන්ධතාවය ෙගාඩනැඟීෙමි කදිම අවස්ථාවකි.මුස්ලිමි බැතිමතුන්ෙග් වගකීමි වනුෙය් අල්ලාහ් ෙදවියන් වහන්ෙස්ට සමිපූර්ණෙයන්ම අවනත වීමයි.ඒය ෙද්ශනවලට සීමා විය යුතු නැත.ඒය හජ් කර්තව්‍යෙයන් වඩාත් පැහැදිපිෙවි.
මීට වසර දහස් ගණනකට ෙපර ඉරාකෙය් ෙද්ව පවුලක නබි ඉබිරාහීමි තුමා උපත ලැබීය.ඒකල රට පාලනය කෙළ් නමිරැද් නමි කෘෘර රජ ෙකෙනකි.ඔහුට ෙදවියන් ෙලස සලකා නමස්කාර වැඳුමි පිඳුමි කළ යුතු යැයි මහජනයිට අණෙකාට තිබිණ.ෙමම දුර්මතයට විරැද්ධව නැගී සිටි ඉබිරාහීමි නබිතුමා අල්ලාහ් හැර ෙවන කිසිෙවකුට නමස්කාර ෙනාකරන ෙලස ප්‍රසිද්ධ ෙද්ශනා පැවැත්විය.ෙමයින් ෙකා්පයට පත් රජතුමා නබි තුමා ගිනිමැලයක දමා පුඵස්සන ෙලස අණකෙළ්ය.
රාජ අණයට අනුව ගිනිමැලයට දැමීමට සූදානමි වූ ෙමාෙහාෙත් ෙද්ව දූත ජිබිරීල් අෙෙලතුමා උදවි සඳහා පැමිණිෙය්ද,අල්ලාහ්ෙග් අචල විශ්වාසෙයන් ෙනාසැලුණු ෙමතුමා “ෙදවියන් මා සමඟ සිටියි” යනුෙවන් පිළිතුරැ දුන්හ.රාජ අණට අනුව දැමීමත් ඔහුට ඒය සුළං හමන උද්‍යානයක් බවට පත්ව තිබූ බව සඳහන්ෙවි.
තම 80 වැි විෙය්දී අල්ලාහ් කඅාලාෙග් මාර්ගෙය් ෙයදවීමට තමන්ට දරැෙවක් ලබා ෙදන ෙලස ඔහු අැයද සිටිෙය්ය.ෙමම අැයදීම පිළිගත් අල්ලාහ් තඅාලා ඉබිරාහීමි නබිතුමාෙග් හාං්රා (රලි) තුමියට ඉස්මායීල් නමි දරැෙවකු දායාද කළහ.
ෙමෙස් දින ෙගෙවද්දී දිනක් නබිතුමි සිහිනයක් දුටුෙවිය.ඒනමි වෙයා් වෘද්ධ වියට පත් ලැබුණු දරැවා සහ බිරිඳ කාන්තාරෙය් තනි කර දමන ෙලස අණ කළ සිහිනය.ෙමය අල්ලාහ් තඅාලාෙග් අාඥාවක් ෙලස ඒකාන්තෙයන් පිළිගත් ඉබිරාහීමි තුමා ගිනියමි වූ කාන්තාරෙය් පුත් ඉස්මායිල් හා හාජ්රා තනිකර දමා පැමිණිෙය්ය.අාහාරයක් ෙහා් දිය බිඳක් ෙනාමැති මව සහ පුතා කාන්තාරෙය් මැද දිව යන්නට වූහ.
අවසානෙය් ෙදඅත් ඒසවා අල්ලාහ් තඅාලාෙගන් පිහිට පැතීය.පුදුමයන් ෙමන් පුතුෙග් පාමුල දිය උල්පතක් බිහි විය.ෙමයින් පිපාසය සන්සිදුවාගත් ෙදෙදනා “සමි සමි”(නවතිනු නවතිනු) යනුෙවන් හඩනඟා ෙවිගෙයන් ගලා අා දිය පහර නතර කිරීමට උත්සාහ කළාය.මීට අවුරැදු දහස් ගණනකට ෙපර මතු වූ ෙමම උල්පත අද පවා මක්කාෙවි ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනයා පිපාසය සංසිඳුවන්ෙන් ඉබිරාහීමි නබිතුමාෙග් උත්තරීතර පරිත්‍යාගය නිසාය.
ෙමි මහා වැලිකතෙර් මතු වූ “සමි සමි” දිය උල්පත උදාවීමත් සමඟම ජනයා ඒහි වාසය කිරීමට පටන් ගත්හ.කලකට පසු ඒය ජනාකීර්ණ මක්කා නගරය බවට පත් විය.වන්දනාකරැවන්ෙග් වත්පිළවත් කරන ෙක්න්ද්‍රස්ථානය වන ෙමය සාමය හා අාරක්ෂාව ලබාෙදන ස්ථානයක් ෙවි.අෑත අතීතෙය් සිට අද දක්වා ෙමම ස්ථානය අල්ලාහ් තඅාලා අාරක්ෂා කර අැත.
අල්ලාහු ෙවනුෙවන් තම ජීවිතය පවා පරදුවට තබා ඉදිරිපත් වූ ඉස්මායිල් තුමිණන් විසින් කරන්නට ෙයදුනු පරිත්‍යාගය සිහිපත් කිරීම සඳහා අද ෙලාව පුරා සිටින බැතිමත්හු හජි උෙළල සමරනු ලබයි.අාගමික හා සංස්කෘතික අතින් කඃබා ස්ථානය වැදගත් ෙවි.කඃබා ස්ථානයට පැමිෙණන කාහටත් අල්ලාහ් ෙදවියන්ෙග් අසීමත ාදරය හිමි ෙවි.ෙලා්කෙය් ෙනාෙයක් ෙපෙදස්වලින් පැමිණි ජනයාෙග් ඒකම ෙචිතනාව ඔවුන්ෙග් භක්ත්‍යාදරය සර්ව බලධාරි අල්ලාහ් ෙදවියන් වහන්ෙස් ෙවත පළකිරීම හැර ෙවනත් පටු ෙහා් ෙපෟද්ගලික මතාන්තර ෙමහි ෙනාෙවි.