ඉස්ලාමෙය් කාන්තාව
ඉස්ලාම් දහම තුල කාන්තාවට හිමිව තිබෙන අයිතීන් හා වරප‍්‍රසාධයන් පිලිබදව කථා කිරීමට මත්තෙන් මේ කාන්තාව සම්බන්ධයෙන් ලොව අනිකුත් දහමන්, දර්ශනයන් හා විවිධ ජන සමාජ දක්වන ප‍්‍රතිචාරය කෙරෙහි අවදානය යොමු කිරීම මෙම විෂය වඩාත් හොදින් අවබෝධ කරගැනීමට පිටුවහලක් වනු ඇත. ඒ අනුව ලෝකය දෙස අවධානය යොමු කලේනම්, ලෝක ඉතිහාසයේ වැදගත් සන්දිස්ථානයක් ලෙස ග‍්‍රීකවරුන් සදහන් කල හැක. ලෝක ඉතිහාසයේ අළුත් පරිච්චේදයක් නිරමාණය කල අදටත් ලොව විශ්මිතව කථා කරන මේ ග‍්‍රීකවරුන් කාන්තාව සම්බන්ධයෙන් දැක් වු ප‍්‍රතිචාරය කුමක්ද? යන්න විමසා බැලුවේ නම්, මේ පිලිබදව ඉතිහාස පෙරලද්දී ඔවුන් ආරම්භයේ කාන්තාව “වෙළද භාණ්ඩයක්” ලෙස සලකන ලද බව තහවුරු වේ. එසේම කාන්තාව යනු කිසිදු ආකාරයක අයිතිවාසිමකට උරුමකම් කිව නොහැකි පිරිසක් ලෙසත් සියළුම ආකාරයේ අයිතීන් වරප‍්‍රසාද ඇත්තේ පිරිමින්ට පමණක් ලෙසත් එදා එම සමාජය විශ්වාස කරන ලද බවත්, දේපල අයිතිය ප‍්‍රධානය කිරීම හෝ තබාගැනීම කාන්තාවට නුසුදුසු ක‍්‍රියාවක් ලෙස සලකන ලදී. වර්ථමාන ලොව පවා විද්වතෙකු ලෙස සලකන, ග‍්‍රීකවරුන්ගේ ප‍්‍රබලතම විද්වත් මතවාදියකු වන සොක්රටීස් නැමැත්තාගේ කාන්තාව පිලිබදව අදහස වුයේ, “කාන්තාවන් සිටීම ලෝව පරිහාණියට ප‍්‍රබල හේතුකාරකයක් වේ. තවද කාන්තාව යනු විෂ ගසකට සමාන පිරිසකි. එම ගසේ භාහිර ස්වරුපය අලංකාර වේ. නමුත් එහි පලය බට්ටිත්තන් කෑ විගසම එම බට්ටිත්තන් මියඇදෙති” ග‍්‍රීකවරුන් එසේ තීරණය කරද්දී ඊට දෙවැනි නොවී රෝමාවරුන් ද කාන්තාව සම්බන්ධයෙන් විවිධ තීරණ හා අදහස් සමාජ හමුවේ ප‍්‍රකාශ කරන ලදී. එහි වැදගත්ම කාරණය වන්නේ ඔවුන් “කාන්තාව පණ නැති වස්තුවක්” ලෙස සලකනු ලැබීමයි. එදා රෝමාවරුන්ගේ සමාජයේ කාන්තාවට කිසිදු ගෞරවයක් හෝ සැලකිල්ලක් හිමි නොවී පැවතුණි. මොවුන් කාන්තාව පණ නැති භාණඩයක් ලෙස සැලකූ නිසා එම සමාජයේ කාන්තාවන්ට රත් කරන ලද තෙල් ශරීරයේ වැක්කිරීම වැනි මිලෙච්ච දඩුවම් පවා කාන්තාවන්ට පමුණුවන ලදී. එසේම කාන්තාව හිංසනයට ලක්කිරීම එම සමාජයේ විනෝදාංශයක්ව පැවතුණි. එය කොතරම් කුරිරු ද යයි පවසනවා නම්, කාන්තාවක් අශ්වයකුගේ වලිගයේ බැද එම අශ්වයන් වේගයෙන් දුවවමින් එම කාන්තාවට හිංසනයන් සිදුකරමින් එය බලා විනෝද වීම එම සමාජයේ පිරිමීන්ගේ විනෝදාංශයක් වූ බව ඉතිහාසයේ සදහන් වේ. කාන්තාව සම්බන්ධයෙන් එදා ලෝක ප‍්‍රතිචාරය වඩාත් හොදින් අවබෝධ කරගැනීම සදහා අප අසැල්වාසී ඉන්දීයාව කෙරෙහි අවදානය යොමු කලේ නම්, ඔවුන් කාන්තාව සම්බන්ධයෙන් දැක්වු ප‍්‍රතිචාරයත් ඉහත සදහන් රටවල් දැක්වු ප‍්‍රතිචාරයන්ට දෙවැනි නොවීය. විටෙක ඉන්දියාව ලොව අනිකුත් රටවලට වඩා ඉදිරියෙන් සිටී බව පැවසිය හැක. එනම් “සතිපූජාව” නමින් තම ස්වාමියා මියගිය පසු එම මෘතදේහය ආදාහනය කරන මොහොතේ ඔහුගේ බිරිද ද එම ගින්නෙහිම පණපිටින් ආදාහනය කරන සිරිතක් එම සමාජයේ පැවතුණි. එනම් තම ස්වාමියාගෙන් තොර ලොවක් ඇයට සිතීමේ පවා අයිතියක් නොපැවතුණි. චීනවරුන් කාන්තාව ධනයත්, භාග්‍යයත් අහිමි කරවන දුර්භාග්‍යමත් කාරණයක් ලෙස සලකනු ලැබු අතර සියල්ලට විපත ගෙන එන ජලයට ඇය සමාන කරන ලදී. එසේම එදා සමාජයේ චීනවරුන් තම බිරිදන් පණපිටින්ම වලලන්නටත් විකුණන්නටත් රටේ නීතියෙන්ම සම්පූර්ණ අයිතය ලබා තිබුණි. ලොව විප්ලවකාරීන් වන යුදෙව්වරුන් එදා කාන්තාව සැලකුවේ සියළුම ආකාරයේ ශාපයන්ට උරුමකම් කියන පිරිසක් ලෙසයි. මන්ද “ඇය තමා ආදම් තුමාව නොමඟ යවා තහනම් ගසේ ගෙඩි කන්නට සැලැස්වු බවත් එහි ප‍්‍රථිපලයක් ලෙස මිනිස් සමාජය බිහිවී දුක්විදින්නට සිදුවී ඇති බවත්” යන්න ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි. තවද කාන්තාව අපිරිසිදු මැවීමක් ලෙස ඔවුන් සැලකූ අතර විශේෂයෙන් ඇයට ස්වභාවිකව ඇතිවන මාසික (මාස්ශූද්ධිය) ඔසප් කාලය ඇති වුයේ නම් ඇය ඉතා අපිරිසිදු තත්වයට පත්වන බවත් ඇය සිටින නිවසත් ඇයගේ ස්පරශයට හසුවන සියල්ලමත් අපිරිසිදු තත්වයට පත්වන බවටත් ඔවුන් විශ්වාසය විය. එසේම දේපල බෙදිම සම්බන්ධයෙන් කිසියම් පවුලක කාන්තාවකට සහෝදරයන් සිටියේ නම් ඇයට තම පියාගෙන් කිසිදු ආකාරයක දේපල අයිතියක් නොලැබෙන බව ද ඔවුන්ගේ නිගමනය වී තිබුණි. එපමණක් නොවේ යුදෙව්වරුන් තම දේපල ආරක්‍ෂා කරගැනීම පිණිස තම දූවරුන් විකිණීමටත් ඔවුන් දාසයන් ලෙස ලබාදීමටත් අවසරය ලබා තිබු බව පහත බයිබල් වාක්‍යයෙන් පැහැදිලි වේ. එනම් “යුදෙව්වරු තමන්ට අයිති ඉඩම්වලට හා මිදි වතුවලට තීරුබදු ගෙවීම පිණිස තමන් සතු ගැහැණු දරුවන් උකසට තැබීමටද බලය ලබා තිබුණි” බයිබලය (නෙහෙමියා 5:5) කාන්තා අයිතීන් වෙනුවෙන් කිඹුල් කඳුළු සලමින් ඉස්ලාම් දහමට චෝදනා නඟන පිරිස් මේවා පිලිබදව දෙවරක් සිතාබැලිය යුතුය. තවදුරටත් පවසනවා නම්, ක‍්‍රිස්තියානිවරුන් කාන්තාව ෂෙයිතාන්ගේ (නපුරෙහි) දොරකඩ ලෙස කලකන ලදී. ක‍්‍රිස්තියානි විද්වතුන්ගේ පවා නිගමනය වී තිබුණේ කාන්තාව මනුෂ්‍ය ඝනයට අයත් නොවන බවයි. තවද පාරිශූද්ධ යූනපෙන්තූරා නැමත්තා මෙසේ පවසයි, “නුඔලා කාන්තාවන් දුටුවේ නම් ඇයව මනුෂ්‍ය ඝනයට අයත් කෙනෙකු යයි නොසිතන්න, එපමණක් නොවේ ඇයව පණ ඇති ජීවියකු ලෙස ද නොසලකන්න, නුඹලා දකින්නේ සැබැවින්ම ශෙයිතාන්ගේ (නපුරෙහි) රූපයම බවත් නුඹලාගේ සවනට වැටෙන ඇයගේ හඩ විෂ සර්පයන්ගේම ශබ්දයක් යන්නත් අමතක නොකරන්න” තවද පසුගිය 19 වන සියවසයේ මැද භාගය වනතුරු ඉංග‍්‍රීසිවරුනගේ පොදු නීතියට අනුව කාන්තාව යනු රටක පුරවැසිභාවය නොලද පිරිසක් ලෙස සලකන ලදී. එපමණක් නොවේ කාන්තාවට පමණක් යයි කිසිදු අයිතියක් හෝ නීතියක් ඔවුන් වෙනුවෙන් ක‍්‍රියාත්මක නොවුනි. එය කොතරම් ද යයි පවසනවා නම් ඇයි අදින වස්ත‍්‍රය ඇයට අයිති එකක් ලෙස තබාගැනීමට පවා අවසරයක් ඇයට නොතිබුණි. එසේම 1567 දී ස්කොට්ලන්තයේ පාර්ලිමෙන්තුව කාන්තාවට කිසිදු ආකාරයක තනතුරක් හෝ බලයක් නොදිය යුතු බවට නීතියක් සම්මත කරන ලදී. මේ ආකාරයටම අටවන හෙන්රි සමයේ ඉංගී‍්‍රසිවරුන්ගේ පාර්ලිමෙන්තුව “කාන්තාව අපිරිසිදු කොට්ඨාශයක් වන නිසා ඉන්ජීල් දහම ඉගෙනීම තහනම්” යයි නීතියක් සම්මත කරන ලදී. එසේම 1805 වන තුරු ඉංග‍්‍රීසිවරුන්ගේ නීතියේ පුරුෂයෙකු තම බිරිද අලෙවි කිරීම අනුමත කාරණයක් ලෙස සදහන්ව තිබුණි. බිරිදකගේ වටිනාකම පෙනී 6ක් (සිලිං භාගයක්) බවට ද තීරණයක් පැවතුණි ප‍්‍රංශයේ පාර්ලිමේන්තුව 586 වර්ෂයේ කාන්තාව මනුෂ්‍ය ඝනයට අයත් පිරිසක්ද? නැද්ද? යන්න තීරණය කිරීමට විද්වත් කමිටුවක් පත්කරන ලදී. එසේ පත්කල එම කමිටුව අවසාන වාර්ථාව “කාන්තාව මනුෂ්‍ය ඝනයට අයත් පිරිසකි, නමුත් ඔවුන් මවා ඇත්තේ පුරුෂයන්ට සේවය කිරීම සදහා පමණකි” යනුවෙන් තින්දුව ලබාදෙන ලදී. මුහම්මද් (සල්) තුමා මගින් ඉස්ලාම් දහම ප‍්‍රකාශවන්නට පෙර අරාබි සමාජයේ ද කාන්තාව වෙළද භාණ්ඩයක් ලෙස සලකන ලදී. ඔවුනට කිසිදු ආකාරයක අයිතියක් හිමි වී නොතිබුණි. එපමණක් නොවේ අනිකුත් සමාජයන් මෙන්ම මෙම සමජයේත් කාත්තාවට වදහිංසා මෙන්ම ඔවුන් පණපිටින් වලලන සිරිතක් ද එම සමාජයේ පැවතුණි. ගැහැණු දරුවකු පවුලක උපත ලැබීම දුර්භාග්‍යයක් ලෙසත් සමාජයට මුහුණදිය නොහැකි ලැජ්ජාවට කාරණයක් ලෙසත් ඒ සමජය සලකන ලදී. ලාංකීය සමාජයේ බහුතරය පිලිපදින බුදුදහමේ කාන්තාව පිලිබදව පවසන කරුණූ කාරණයන් පිලිබදව දැන් අවධානය යොමු කලේ නම්. මෙම කාරණයේදී ලොව අනිකුත් දහමන් හා බුදුදහම ද කරට කර සිටී. මෙහි දී පැවසිය යුතු කාරණයක් ඇත. එනම් බුදුදහම පිලිබදව කථාකරන විට එය කථා කල යුත්තේ බුද්ධ දේශනයන් පදනමස් කරගෙන මිස බෞද්ධ සමාජය හෝ බෞද්ධ සමාජයේ විද්වතුන් පදනම් කරගෙන නොවේ. ඒ අනුව කාන්තාව සම්බන්ධයෙන් බුදුදහමේ ඉගෙන්වීම කුමක්ද? යන්න විමසා බැලුවේ නම්, මෙම කාරණය කෙරෙහි බුද්ධිමත් අවධානය බුද්ධ දේශන වෙත අවධානය යොමු කරන ඕනෑම කෙනෙකුහට මුලින්ම නෙත ගැටෙන ප‍්‍රබලතම සිදුවීම වන්නේ බුදුදහමේ උතුම් ස්ථානයක් වන පැවිදිබව ලැබීම හා එම තැන කාන්තාව සදහා ලබාදීමටත්, තමන් එය ලබාගැනීමටත් ප‍්‍රජාපති ගෝතමී මාතාව (භාග්‍යවතුන් වහන්සෙගේ, මවගේ සහෝදරිය. මවකළුරිය කළාට පසු භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දැඩිකළාය. පෝෂණය කළාය. කිරි පෙව්වාය) ගත් උත්සාහය හා ඒ තැන ලබාගැනීම සදහා කාන්තාවට කැපකිරීමට සිදුවු කැපකිරීමන්ය. ඒ සිදුවීම කෙරෙහි දැන් අවදානය යොමු කරමු. එක් කාලයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ශාක්‍ය ජනපදයෙහි කිඹුල්වත් නුවර නිගොධාරාමයෙහි වාසය කරණ සේක. ඉක්බිති මහා ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තොමෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සිටින තැනට පැමිණ ස්වාමිණි, ස්ත‍්‍රීය ගිහිගෙන් නික්ම තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ප‍්‍රකාශ කරණ ලද ශාසනයෙහි පැවිදිවීම යහපතැයි කීවාය. එයට ගොතමීය, ස්ත‍්‍රීය විසින් තථාගතයන් වහන්සේ වදාල ධර්ම විනයෙහි ශාසනයෙහි පැවිදිවීම තොපට රුචි නොවේවා යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පවසන ලදී. දෙවනුවත් මහා ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තොමෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට, ස්වාමිණි, ස්ත‍්‍රිය ගිහිගෙන් නික්ම තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ප‍්‍රකාශ කරණ ලද ශාසනයෙහි පැවිදිවීම යහපතැයි කීවාය. එයට ගොතමීය, ස්ත‍්‍රිය විසින් තථාගතයන් වහන්සේ වදාල ධර්ම විනයෙහි ශාසනයෙහි පැවිදිවීම තොපට රුචි නොවේවා යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පවසන ලදී. තෙවනුවත් මහා ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තොමෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට, ස්වාමිණි, ස්ත‍්‍රිය ගිහිගෙන් නික්ම තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ප‍්‍රකාශ කරණ ලද ශාසනයෙහි පැවිදිවීම යහපතැයි කීවාය. එයට ගොතමීය, ස්ත‍්‍රිය විසින් තථාගතයන් වහන්සේ වදාල ධර්ම විනයෙහි ශාසනයෙහි පැවිදිවීම තොපට රුචි නොවේවා යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පවසන ලදී. අවසර නොලැවීම නිසා ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තොමෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාළ ධර්ම විනයෙහි ගිහිගෙන් නික්ම අනගාරිය නම් ශාසනයෙහි පැවිද්දට අවසර නොදේයයි සිත නරක් වූවා, කදුළු පිරුණු ඇසින් යුක්තව, පිටව ගියාය. අවසානයේ ඇය තම හිසකෙස් සිදුවා කසා වස්ත‍්‍ර හැද තවත් බොහෝ ස්ත‍්‍රීන් සමඟ බොහෝ දුර පැමිණ බුදුන් වහන්සේ සිටින ප‍්‍රදේශයේ හඩමින් රුදී සිටින ලදී. මෙය දුටු ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ ඇයගෙන් කරුණු විමසන ලදී. ඉන් පසු ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට, “ස්වාමිනි, මහා ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තොමෝ ඉදිමී ගිය පයින් ධූලි වැකුනු සිරුරින්, දුක් වෙමින්, නරක්වූ සිතින්, කදුළු පිරුණු ඇස් ඇතිව අඩමින් සිටී. ස්ත‍්‍රීය තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාළ ධර්ම විනයෙහි ගිහිගෙන් නික්ම අනගාරිකවූ පැවිද්ද ලබන්නේ නම් යහපතකි”. යයි පවසන ලදී. නමුත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප‍්‍රතික්‍ෂේප කරන ලදී. නැවත නැවතත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ මේ කාරණය පිලිබදව භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් විමසා සිටින ලදී. නමුත් දිගින් දිගටම ප‍්‍රතික්‍ෂේප කිරීම නිසා මේ පිලිබදව තවදුරටත් විමසීම පලක් නොවන බව අවබෝධ කරගත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ අවසානයේ “ගිහිගෙන් නික්ම අනගාරික සංඛ්‍යාත පැවිද්ද ලබා සෝවාන් ඵලය හෝ සකෘදාගාමි ඵලය හෝ අනාගාමි ඵලය හෝ අර්හත් ඵලය ප‍්‍රත්‍යක්‍ෂ කරන්ට සුදිසුය” විමසන ලදී. එයට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “ආනන්‍දය, ප‍්‍රජාපතී ගෝතමි තොමෝ කරුණු අටක් පිළිගන්නේ නම් ඇයට උපසම්පදාව හිමිය. උපසම්පදා වී වර්ෂ සියයක් ගිය භික්‍ෂුණිය වුවද එදා උපසම්පදා වූ මහණහට වැදීම හා දැක හුනස්නෙන් නැගටීම යනාදී වශයෙන් ගරුකල යුතුය. භික්‍ෂුණිය විසින් භික්‍ෂූණ් නැති ආවාසයක වස් නොවිසිය යුතුය. අඩ මසකට වරක් භික්‍ෂුණිය විසින් භික්‍ෂූ සංඝාගෙන් පොහොය විචාරීම ද අවවාද ඇසීම ද කලයුතුය වස් විසු භික්‍ෂුව උභය සංඝයා ඉදිරියේ පවාරණය කල යුතුය ඇවැතකට පැමිණි භික්‍ෂුණිය විසින් සංඝයා දෙකොටස වෙත පක්‍ෂයක් පුරණ හික්මීමෙහි හැසිරිය යුතුයි. දෙවර්ෂයක් ධර්ම සයෙක්හි හික්මෙන ලද හික්මීම් ඇතිව හික්මෙන්නිය විසින් දෙ වැදෑරුම් සංඝයා කෙරෙහි උපසම්පදාව සෙවිය යුතුය. කිසියම් කරුණකින් භික්‍ෂුණිය විසින් භික්‍ෂූන්ට ආකේ‍්‍රශා නොකළ යුතුය. පරිභව නොකළ යුතුය. අද පටන් භික්‍ෂුණීන්ට භික්‍ෂූන් කෙරෙහි වචන මාර්ග වැසූයේය. භික්‍ෂුණීන්ට භික්‍ෂූන් කෙරෙහි වචන මාර්ග නොවැසුවේය.” මෙසේ කරුණු අට ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තුමියට පැවසීමේන් අනතුරුව සසුනට තිබු දැඩි කැමැත්ත නිසා ඇය මෙම කරුණු 08 පිලිගෙන සසුන් ගතවන ලදී. මෙම සිදුවීම කෙරෙහි බුද්ධිමත් අවධානය යොමු කරන ඕනෑම කෙනෙකු හට බුදුදහම තුල කාන්තාවට හිමිව පවතින ස්ථානය අවබෝධ කරගැනීම අපහසු නොවනු ඇත. විශේෂයෙන් ඉහත 08න් 01, 02, 07 හා 08 කරුණු පිලිබදව හොද අවධානයක් යොමුකලේ නම් මෙය පහසුවෙන් අවබෝධ කරගනු ඇත. මෙසේ මා කරුණු බුද්ධ දේශන ඇසුරින් ඉදිරිපත් කරන විට සමහරක් බෞද්ධ විද්වතුන් මෙම කරුණු කාරණයන් සදහා විවිධ අර්ථ කථන ලබාදීමට පුළුවන. (එයට මෙම අඩවිය විවෘතය) මෙහිදී මෙම සිදුවීම මුල සිට අග දක්වා මධ්‍යස්ථව හිද නිරීක්‍ෂණය කලයුතුයි. එනම් ප‍්‍රජාපතී ගෝතමී තුමියගේ අඛණ්ඩ උත්සාහය, ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සෙගේ අඛණ්ඩ උත්සාහය පිලිබදව ගැඹුරින් අධ්‍යනය කලයුතුයි. එවිට එදා පැවතී සමාජයත් ඒ සමාජයට ප‍්‍රකාශිත බුදුදහම තුල කාන්තාවට හිමිව පැවතී ස්ථානයත් පහසුවෙන් අවබෝධ කරගත හැක. මෙය වඩාත් හොදින් අවබෝධ කරගැනීම සදහා මෙම සිදුවීම අවසානයේ ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ හට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පවසන කාරණය ඉතා වැදගත් වේ. එය පහතින් ඉදිරිපත් කරමින් මෙම මාතෘකාවට විරාමය තබමි. එනම්, “ආනන්‍දය, ඉදින් ස්ත‍්‍රීය තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ප‍්‍රකාශ කරණ ලද ධර්මයේ පැවිද්ද නොලැබූයේ නම්, ආනන්‍දය, බ‍්‍රහ්මචරය්‍ය බොහෝ කල් සිටියේ වන්නේය. වර්ෂ දහසක් සද්ධර්මය පිහිටන්නේය. ආනන්‍දය, යම් දවසෙක සිට ස්ත‍්‍රිය තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාළ ධර්ම විනයෙහි ගිහිගෙන් නික්ම අනගාරිය නම් සස්නෙහි පැවිදි වූයේද, ශාසනය වර්ෂ පන්සියයක් සද්ධර්ම සිටින්නේය. එසෙම් යම්සේ කිසි කුලයක ස්තී‍්‍රහු වැඩිවෙත් ද පුරුෂයන් අඩුවෙත්ද ඒ කුලයේ ගම්පහරණ සොරුන් විසින් පහසුවෙන් මැඩ පැවැත්විය යුත්තේද එසේම යම් ධර්ම විනයෙහි ස්තී‍්‍රය පැවිද්ධ ලබයි ද ශාසනය බොහෝ කල් නොපවතින්නේය, එසේම සම්පූර්ණ වු හැල් කෙතෙහි සුදු ඇට ඇති රෝග පහළවේද එසේ ඒ හැල් කෙත බොහෝ කල් නොපවතී එසේම ස්ත‍්‍රිය යම් ධර්ම විනයක පැවිද්ද ලබයි ද ඒ ධර්ම විනය බොහෝ කල් නොපවතී…” මේ අනුව විවිධ කාලවල විවිධ සමාජවල හා ආගම්වල කාන්තාවට හිමිව පැවතී තැන පැහැදිලිවම වටහා ගැනීම අපහසු නොවේ.